Adli yardımdan nasıl yararlanılır?

Makale başlıkları:

Sosyal medya kanallarımız:

Makale başlıkları:

Makaleyi paylaş

Adli yardım nedir?

Adli yardımdan nasıl yararlanılır sorusuna cevap vermeden önce adli yardımın ne olduğunu ifade etmek gerekmektedir.

Dava açmak istiyorsunuz, fakat davayı açmak yahut devamını getirmek için maddi imkanınız yok. Bu durumda sosyal devlet anlayışımızın bir sonucu olan “adli yardım” müessesesinden yararlanabilirsiniz…

Adli yardım kurumu maddi imkanları sınırlı olan şahısların, hukuki süreçlerinde maddi imkansızlıklar nedeniyle hak kayıpları yaşamamaları için oluşturulmuş bir kurumdur. Bu kurumu düzenleyen kanun maddelerine kısaca bir göz attıktan sonra konumuz olan boşanma davalarında adli yardımdan nasıl yararlanılır sorusuna vereceğimiz cevaplara geçeceğiz…

Adli yardımla ilgili kanun maddeleri

Adli yardım 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu‘nda düzenlenmiştir.

MADDE 334- (1) Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.

(2) Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler.

(3) Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır.

Adli yardımın kapsamı

MADDE 335- (1) Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar:

a) Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet.

b) Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet.

c) Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

ç) Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini.

(2) Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kısmından yararlanmasına da karar verebilir.

(3) Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.

Adli yardım talebi

MADDE 336- (1) Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.

(2) Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır.

(3) Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır.

(4) Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır.

MADDE 337- (1) Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir.

(2) Adli yardım talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvurulamaz. Ancak, adli yardım talebi reddedilirse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir.

(3) Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz.

MADDE 338- (1) Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru sonucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyileştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır.

Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili

MADDE 339- (1) Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir.

Adli yardım kararıyla atanan avukatın ücretinin ödenmesi

MADDE 340- (1) Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görevlendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hazineden ödenir.

CMK avukatlığı ise bir bakıma adli yardım biçimde algılanabilecek bir müessesedir. Burada da sadece ceza davaları ve ceza kovuşturmasında CMK dan avukat atanmasına karar verilir. Yine avukat seçme hakkı yoktur. Sıradaki avukat gönderilir. Eğer CMK avukatından faydalanan kişi yargılamada haksız bulunursa avukata ödenen ücretler devlet tarafından tahsil edilir

Adli yardım iki şekilde uygulama alanı bulur

Öncelikle hukuki olarak talepte bulunmak isteyen ancak maddi durumu olmayan kişi yerleşim yerindeki baroya başvurarak durumu izah eder ve avukat talebinde bulunur. Burada başvuran kişinin özel olarak kendi seçtiği bir avukatı talep etmesi mümkün değildir. Başvuru neticesinde baro başvuran şahsın gerçekten de maddi durumunun yetersiz olduğunu tespit için kendisinden birkaç belge ister. Bu kısmı daha sonra açıklayacağız.

Adli yardımın başvuran şahıs için uygun olduğunu değerlendiren baro yönetimi ve ilgili personeli daha sonra sıra usulü ile belirlenen avukata sizi yönlendirecektir. Siz de elinizdeki belgeler ile vekalet ücreti hazine tarafından ödenmek üzere hukuki işlemlerinizi başlatabileceksiniz.

Diğer bir seçenek ise dava sürecinde karşılacağınız harç ve masraf giderleri için adli yardım başvurusunda bulunmanızdır. Mahkemeye talebinizi ilettiğinizde ve ilgili belgeleri sunduğunuzda sizin yüklenmeniz gereken harç ve giderler devlet tarafından ödenecektir.

Adli yardım için gerekli belgeler

Adli yardım başvurunuzun kabul edilebilmesi için öncelikle gerçekten de maddi gücünüzün davayı yürütmek için yeterli olmadığını ispat etmeniz gerekmektedir. İspata ilişkin olarak ise ilgili devlet kurumlarından alacağınız belgeleri kullanacaksınız. Gerekli belgeler yer yer değişse de çoğunlukla aşağıda yazacağımız belgelerden farklı bir şey tarafından istenmeyecektir. Gaziantep Barosu özelinde istenilen belgelere bu link üzerinden ulaşabilirsiniz. Yaşadığınız şehir barosunun sitesinden yine istenilen belgelere ulaşmanız mümkün olacaktır.

  • Muhtardan alınan fakirlik belgesi
  • Vukuatlı Aile Nüfus Kaydı
  • Nüfus fotokopisi
  • Geliri varsa; Gelirini gösteren bir belge
  • Kredi borcu varsa; kredi ödeme belgesi
  • Kirada oturuyorsa kira kontratı
  • Bakmakla yükümlü çocuğu varsa öğrenim belgesi
  • Açılmış bir dava varsa;
  • Hukuk Davasında: Dava dilekçesi ve son zabıt fotokopisi
  • Ceza Davasında: İddianame ve son zabıt fotokopisi
  • İcra Takibinde; Ödeme emri ve takip talep örneği, son zabıt tutanağı

Adli yardım neleri kapsar?

  • Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muaf tutulursunuz.
  • Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muaf tutulursunuz.
  • Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesinden muaf tutulursunuz.
  • Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere tarafınıza bir avukat görevlendirilir.

Adli yardım ne zaman sona erer?

Sanıyoruz adli yardımdan nasıl yararlanılır sorusu hakkında merakınızı biraz olsun giderebildiniz. Şimdi sırada adli yardımın ne zaman son bulacağını öğrenmek var. Her şey yolunda giderse şunu bilin, adli yardım kural olarak hükmün kesinleşmesinde sona ermektedir. Ancak daha öncesinde davanın devamını için haklarınızdan feragat ettiğinize dair bir dilekçe ile başvurmanız halinde adli yardım yine sona erecektir.

Bunun yanında adli yardım başvurunuzdan sonra başvurunuzun yersiz olduğu, kasten ve ağır kusurlu olarak yanlış bilgi verdiğiniz anlaşılırsa oluşan zararın tarafınızca ödenmesi gerekecek ve adli yardım kararı kaldırılacaktır.

Dava sonucunda ne olur?

Öncelikle bütün süreçleri atlattığınız ve bu noktaya geldiğiniz için sizi tebrik ederim. Dava bitti ve artık tarafınızca yüklenmesi gereken giderlerin tahsiline sıra geldi. Normal şartlar altında başvuruda bulunduğunuz dava özelinde haklı çıkarsanız ödemeniz gereken miktar haksız taraftan tahsil edilecektir. Ancak haksız çıkmanız halinde ve uygun görülürse giderler için tarafınıza rücu edilerek gerekli olması halinde eşit taksitler halinde sizden alınacaktır.

Yazılarımızda gördüğünüz eksiklikleri ve genel eleştirilerinizi gelişimimiz açısından iletmeniz bizi çok mutlu edecektir. Sizden sonra yazılarımızı okuyacak kişilerin tahmini olarak akıllarına takılabilecek soruları da yazımız altına yorum olarak yazarsanız onlara da en kısa zaman da bir cevap vererek, hukuki konularda oluşturmak istediğimiz ayrıntılı kaynakları geliştirmemize yardımcı olmanızı ümit etmekteyiz.

Makaleyi paylaşmak İçin:

2 Yorum

  1. Suzan 14/12/2021 at 6:47 PM - Reply

    Ben eşimden ayrılalı 2 sene oldu 2 senedir hiç nafaka almadım hem nafaka almak hemde nafaka artırımı yapmak için bu haklardan yararlanma bilirmiyim

    • Av.M.Furkan Gür 27/06/2022 at 8:03 PM - Reply

      Merhabalar. Nafaka almanız için öncelikle ilamlı icra takibi yapılması gerekiyor. Şanslısınız bunun için bir süreye sahip değilsiniz. Dilediğiniz zaman icra takibini gerçekleştirerek, yasal haklarınız gereği nafakanızı talep edebilirsiniz.

Yorum yazın

Gaziantep Avukat Muhammed Furkan Gür

Av. M. Furkan Gür

Öncelikle Gaziantep ve bölge illerinde, belirli konularda ise tüm Türkiye'de profesyonel avukatlık hizmeti vermekteyiz. Özellikle çalıştığımız avukatlık alanları; boşanma avukatlığı, ceza avukatlığı, tazminat avukatlığı, gayrimenkul avukatlığı, şirket ve işçi avukatlığı alanlarıdır.